Był rok 1972. Podczas prac ziemnych związanych z rozbudową jednego z miejscowych gospodarstw natrafiono na niecodzienne, nieco tajemnicze, acz zgoła sensacyjne w skali nie tylko regionu znalezisko: gliniane naczynie z przepalonymi kośćmi oraz żelaznym grotem oszczepu.
W wyniku badań archeologicznych, rozpoczętych już w roku następnym i kontynuowanych – z przerwami – na przestrzeni ponad 40 lat (do roku 2015), rozpoznano obszar pradziejowej nekropolii o powierzchni około 2,5 hektara. Rezultaty przeprowadzonych prac potwierdziły – na podstawie odkrytych zabytkowych przedmiotów, stanowiących wyposażenie grobów ciałopalnych i inhumacyjnych (szkieletowych) – istnienie w starożytności na obszarze dzisiejszego Czarnówka zarówno osad, jak i cmentarzyska ludności trzech kultur archeologicznych: pomorskiej z wczesnej epoki żelaza (VI - IV wiek p.n.e.), oksywskiej z młodszego okresu przedrzymskiego (ostatnie dwa stulecia p.n.e.) oraz wielbarskiej z czasów wpływów rzymskich (trzy pierwsze wieki n.e.). Odsłonięto tu ponadto pojedyncze groby z okresu neolitu (młodszej epoki kamienia – trzeciego tysiąclecia p.n.e.), wczesnej epoki brązu i okresu wędrówek ludów, a także niewielkie cmentarzysko wczesnośredniowieczne.
By przybliżyć odwiedzającym charakter pochówków na terenie pradziejowej nekropolii w Czarnówku, dokonano próby rekonstrukcji grobów ludności poszczególnych kultur archeologicznych, we wnętrzu umieszczając kopie darów grobowych.
