Siemirowice – cmentarzysko kurhanowe

Zdjęcie ze strony www.lebork24.info
fot. Ryszard Kapusta (kurhan, rok 1976)
Zdjęcie ze strony www.cewice.gdansk.lasy.gov.pl (megalit poziomie 0,3 m eksploracji: widoczne głazy obstawy, komora grobowa, palenisko i nasyp)
Zdjęcie ze strony www.cewice.gdansk.lasy.gov.pl (megalit poziomie 0,9 m eksploracji, po usunięciu tzw. świadków: widoczne głazy obstawy, komora grobowa, grób, ślad orki)
Zdjęcie ze strony www.lebork24.info
fot. Ryszard Kapusta (kurhan, rok 1976)
Zdjęcie ze strony www.cewice.gdansk.lasy.gov.pl (megalit poziomie 0,3 m eksploracji: widoczne głazy obstawy, komora grobowa, palenisko i nasyp)
Zdjęcie ze strony www.cewice.gdansk.lasy.gov.pl (megalit poziomie 0,9 m eksploracji, po usunięciu tzw. świadków: widoczne głazy obstawy, komora grobowa, grób, ślad orki)

Nazwa sprawującego nadzór:
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku
ul. Chmielna 54/57, 80-748 Gdańsk
tel.:
+48 58 683 68 00, fax +48 58 683 68 03
www.gov.pl/web/rdos-gdansksekretariat@gdansk.rdos.gov.pl

Nadleśnictwo Cewice
ul. Witosa 39, 84-312 Cewice
tel.:
+48 59 861 34 30, fax +48 59 861 34 44
www.cewice.gdansk.lasy.gov.pl, cewice@gdansk.lasy.gov.pl

 

Okolice Siemirowic zamieszkiwane były już w zamierzchłych czasach. W latach sześćdziesiątych XX wieku około 1 km na południowy zachód od wsi odkryto cmentarzysko kurhanowe z okresu kultury łużyckiej. Stanowisko archeologiczne, zajmujące w przybliżeniu obszar 1 500 x 500 m, zawiera około 70 miejsc pochówku z IV okresu epoki brązu (1 000 - 800 lat p.n.e.) i V okresu epoki brązu (700 lat p.n.e.). Niektóre z kurhanów zbudowano wyłącznie z dużych otoczaków, inne – tylko ze znacznie mniejszych, jeszcze inne z kolei posiadały nasypy kamienno-ziemne, u których podstawy przeważnie znajdowały się większe kamienie ułożone jeden obok drugiego w formie kręgu.

Grobowce w większości wybudowano na planie owalu o średnicy zazwyczaj od 5 do 10 m (największy miał średnicę 18 m). Maksymalna wysokość kurhanów dochodziła zaś do 1,5 m. W środku grobowców znajdowały się kamienne skrzynie wypełnione popielnicami i naczyniami glinianymi pełniącymi funkcję "przystawek" oraz przepalonymi ludzkimi kośćmi. Zmarłemu towarzyszyły nierzadko także wyroby metalowe (głównie biżuteria) oraz przedmioty codziennego użytku.

Na podstawie badań antropologicznych ustalono, iż średnia życia pochowanych na cmentarzysku wynosiła 25 - 35 lat dla kobiet oraz 35 - 45 lat dla mężczyzn. Stwierdzono również dużą liczbę pochówków dziecięcych. Do wielu popielnic złożono szczątki kostne kilku osób, najczęściej matek z dziećmi.

W trakcie prac archeologicznych, przeprowadzonych w latach 2022-23, na obszarze siemirowickiego cmentarzyska odkryto niezwykle cenny kolejny grobowiec. Budowlę w kształcie kamiennego trapezu postawiono w czasach kultury pucharów lejkowatych, datowanej względnie na pomorzu na okres połowy czwartego tysiąclecia przed Chrystusem. We wnętrzu megalitu nie odnaleziono pochówku (szczątków zmarłego), jednakże odnotowano liczny materiał zabytkowy w postaci fragmentów naczyń ceramicznych, ozdób z bursztynu (paciorków) oraz narzędzi krzemiennych. Wymiary grobowca zawierają się w rozmiarze: długość – 21,5 m, szerokość czoła – 7,5 m, szerokość wierzchołka – 4,5 m. Nasyp megalitu jest w większej części zniwelowany, zaś jego wysokość nie przekracza 0,5 m. 

Dodatkowym efektem prac archeologicznych było wytyczenie na terenie cmentarzyska i opracowanie ścieżki edukacyjnej "Kamienne Opowieści Siemirowic".