Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Roszczycach

Dzieje roszczyckiej świątyni sięgają roku 1659, kiedy to hrabia Reinhold von Krockow, ówczesny właściciel miejscowego majątku, a także wójt ziemi lęborskiej oraz poseł na Sejm, wybudował niewielką kaplicę z podziemną kryptą. Źródła historyczne nie wskazują jednoznacznie, czy miała ona służyć tylko rodzinie fundatora, czy może również mieszkańcom pobliskiego Bargędzina i Nieznachowa. Jednakże już pod koniec XVII wieku kaplica uzyskała status kościoła parafialnego, w którym odtąd rozpoczęto regularnie celebrować nabożeństwa dla okolicznej ludności ewangelickiej. Dopiero po upływie przeszło 250 lat, w roku 1952, świątynię przejęli katolicy.

Pierwotnie nad wyraz skromne jednoprzestrzenne wnętrze kościoła nabrało blasku dzięki staraniom kolejnych właścicieli Roszczyc – w szczególności rodzinie Retzlaffów oraz Neitzke. Co interesujące, z oratorium starego lęborskiego ratusza, finalnie rozebranego w 1874 roku, Retzlaffowie pozyskali bogato zdobioną ambonę z rzeźbami dwunastu apostołów, cenną emporę chóralną oraz zabytkowe organy.

Jednakowoż największą atrakcją roszczyckiej świątyni jest mroczna i, zdaje się, nieco tajemnicza piwniczna krypta. W jej surowych wnętrzach znajdują się zachowane w zaskakująco dobrym stanie, zmumifikowane w sposób niejako naturalny (bez ingerencji człowieka) ciała siedmiorga zmarłych osób – właścicieli tutejszego majątku oraz członków ich rodzin. Jak wykazały specjalistyczne badania, w jednej z trumien spoczywa hrabia Otto von Krockow (zmarły w 1805 roku), w innej zaś jego żona Nikolaine (z domu von Weiher). 

Sam budynek kościoła – dość konwencjonalny architektonicznie – jest orientowany, wzniesiony na rzucie zbliżonym do prostokąta, murowany z cegły i osadzony na niskim, kamiennym cokole. Zamknięty trójbocznie od strony wschodniej korpus świątyni wieńczy, wydzielona od zachodu w formie płytkiego ryzalitu, niewysoka wieża nakryta barokowym, blaszanym hełmem.

W sąsiedztwie świątyni, na przykościelnym placu, znajduje się ogrodzony ręcznie kutym, efektownie zdobionym, płotem grobowiec rodziny Krokowskich.